Hulp voor cliënten met complexe problemen

Mirjam Berkelouw, sociaal psychiatrisch verpleegkundige bij het mobiele behandelteam in Schiedam, heeft in haar werk vooral te maken met cliënten met hoog complexe persoonlijkheidsproblematiek en trauma: "De crisissen waar ik met de jaren in mijn loopbaan mee te maken krijg, zijn steeds heftiger geworden. De mensen waar ik nu mee werk, hebben last van angsten, stemmingen, bipolaire stoornissen en trauma. Daar kregen ze meestal al diverse behandelingen voor, maar die hebben niet voldoende geholpen of lijken helemaal niet te helpen. Er zijn ook cliënten bij met wie het tot nu toe niet gelukt is om een behandeling aan te gaan. De meesten hebben al een flinke psychiatrische geschiedenis, maar er zijn er ook bij die net hun eerste, maar heftige opname hebben gehad."

Mirjam: "De cliënten die wij helpen, hebben heel heftig gedrag naar zichzelf. Ze slikken bijvoorbeeld scheermesjes in. Ze hebben vaak veel en ernstige trauma’s meegemaakt in hun jeugd. Ze zijn misbruikt, mishandeld of verwaarloosd. Als zoiets ellendigs je overkomt, werkt dat vaak het hele leven door." In 2019 zette Mirjam met haar team een nieuwe koers in. "Heftige cliënten waarbij niks lijkt aan te slaan: die gaan we toch opnieuw behandelen, maar nu met dialectische gedragstherapie. Het is een evidence based methode waarmee ik al achttien jaar ervaring opdeed bij een andere instelling." Na een pilot startte de eerste groep in 2019. Er was direct een wachtlijst voor en inmiddels draaien er twee groepen van acht cliënten.

De dialectische gedragstherapie is een therapie van een jaar waarbij mensen tweeëneenhalf uur per week groepstraining volgen en drie kwartier individuele therapie krijgen. "De training staat voor een groot deel in het teken van het beter omgaan met emotie en het verbeteren van je zelfbeeld. Ook leren ze een crisis te hanteren. Het gaat erom mensen te valideren. We gaan pareltjes zoeken en kijken vooral naar wat er wél goed gaat. Cliënten krijgen zo het gevoel dat er eindelijk iets mag lukken. Ook reiken we andere manieren aan om met pijn om te gaan dan bijvoorbeeld in jezelf snijden. Belangrijk daarbij is dat we absoluut niet zeggen dat ze zoiets niet mogen doen. Eerder zeggen we: "Ik begrijp dat je dit doet, maar waarom gebeurt het eigenlijk? En wat gebeurt hier nu echt?" Ook bieden we cliënten manieren aan hoe zij anders met emoties kunnen omgaan. Op deze manier voelen ze zich echt gehoord en begrepen", vertelt Mirjam.

"Het is niet zeldzaam voor de mensen in deze groep dat ze al tien jaar of langer bezig zijn. Na zo’n traject zijn de naasten vaak goed moe. Ook zij hebben inmiddels alle hoop wel verloren", gaat Mirjam verder. De dialectische gedragstherapie begint met een voorbereidingsgroep van acht weken. Dit wordt afgesloten met een familieavond. Cliënten kunnen dan mensen meenemen, zoals hun familie, partner of vrienden. Mirjam: "We vragen een of twee deelnemers die bijna klaar zijn met de behandeling te vertellen over hun ervaringen. De nieuwelingen en hun naasten geloven dan niet dat zij aan dezelfde training hebben deelgenomen: er staan daar mensen die weer werken, hun studie opnieuw hebben opgepakt en zelfstandig zijn gaan wonen. Ze snijden zichzelf niet meer en zijn gestopt met drinken en drugs gebruiken. Dat inspireert natuurlijk enorm. En, heel belangrijk, het geeft hoop."

De avond, waarbij oud-deelnemers een groep cliënten vertellen over de behandeling, heeft ook de andere kant op impact. "De deelnemers die de zaal toespreken, zien zichzelf weer zitten aan het begin van hun eigen traject. 'Ik kan haast niet geloven dat ik er ook zo aan toe was', hoor je ze vaak zeggen."

Na het eerste volle jaar zijn er al verschillende cliënten uitgestroomd met positief resultaat. Mirjam: "Dit zijn mensen die alle hoop verloren hadden. En toch werkt dit. Het komt vooral door de manier waarop we de problematiek benaderen. Continu houden we hoop en bekrachtigen we wat de mensen kunnen. 'Je kan het, probeer het eens anders', zeggen we." De behandeling wordt nu uitgerold over heel GGZ Delfland. En daar is Mirjam heel blij mee, want: "Mensen die echt niet meer weten hoe ze verder moeten leven, vinden in deze behandeling hun leven weer terug."

Niet alleen met zware, complexe psychiatrische problemen kun je bij GGZ Delfland terecht. Ook als je lichte klachten hebt, kun je door de huisarts naar ons worden verwezen. Onder de naam Grip Delfland hebben we in diverse gemeenten in de regio's Haaglanden en Rijnmond poliklinieken. Zo is er altijd wel een locatie bij jou in de buurt.